በዓላትን ኣጽዋማትን

በዓላትን ኣጽዋማትን ፳፻፮ ዓ.ም ግእዝ

ዓውደ ኣዋርሕ ግእዝ ካብ 191 ዓ.ም - 223 ዓ.ም ናይ እስክንድርያ ሉቀ ጳጳሳት ብዝነበረ ቅዱስ ድሜጥሮስ ዝተሰርዓ፡ ክሳዕ 1528 ዓ.ም ድማ ኣብ መሊእ ክርስቲያናዊዓሇም ዘገልግል ዝነብረን ጥንታዊ ዓውደ ኣዋርሕ እዩ። ኣብ ዘፍጥረት 1፡14 “ ኣምሊኽ ድማ፥ ንመዓልቲኻብ ሇይቲ ዚፈልዩብርሃናት ኣብ ጠፈር ሰማይ ይኹን፡ ንዘበናትን ንመዓልታትን ዓመታትንከኣ ንመፈሇጥታ ይኹን።” ብዝበሎ መሰረት ናይ ዓመታትን ዘመናትን ቀመር ኣብ ጸሓይን ወርሕን ተመርኲሱ ይካየድ። በዚ መሰረት ነፍስ ወከፍ ዓመት 365 መዓልታት ክህልዋ እንከሎ፡ ራብዓይቲ ዓመት ግን 366 መዓልታት ኣሇዋ። ብመሰረት ዓውደ ኣዋርሕ ግእዝ እዘን መዓልታት እዚኣተን ኣብ 12 ሙለኣት ኣዋርሕን 1 ንእሽቶ ወርሕን፡ ብጠቅሊል ኣብ 13 ኣዋርሕ ይኽፈሊ።ነፍስወከፊ ወርሒ ድማ 30 መዓልታት ትሕዝ፡ እታ ናይ መወዳእታ ንእሽቶ ወርሒ ግን ኩለ ግዜ 5 መዓልታት ክህልዋ ከሎ ኣብ ራብዓይ ዓመት ድማ 6 ትኸውን።

ቅዱስ ድሜጥሮስ ነዚ ቀመር እዚ ክሰርዕ ካብ ዘገደድዎ ቀንዲ ነጥብታት ሓደ፡ ከም ስቕሇትን ትንሣኤን ጐይታ ኢየሱስ ዝኣመሰለ ዓበይቲ በዓሊት ካብቲ ዝተፈጸሙለመዓልቲ ወጻኢ (ማሇት ስቕሇት ዝተፈጸመለ 27 መጋቢት ዓርቢ መዓልቲ ክንሱ፡ 27 መጋቢት እዚኣ በብዓመቱ ዓርቢ ጥራይ ዘይኮነ ኣብ በበይኑ መዓልታት ትውዕል።) ይበዓል ስሇ ዝነበረ፡ ካብዚ ዘገሊግል ቀምር ከውጽእ ግድን ኮነ። ብመሪሕነት መንፈስ ቅዱስ ድማ ኣብ ነፍስወከፍ ዓመት እዞም ዓበይቲ በዓሊትእዚኣቶም ዘወርቲ በዓሊት ኮይኖም፡ዝበዓለለ ዕሇታት እናተቐያየረግን ስቕሇት ጐይታ ካብ ዓርቢ ከይወጸ ትንሳኤ ድማ ካብ ሰንበት ከይወጸ ከም ዝበዓል ተገብረ።

ዘወርቲ በዓሊትን ኣጽዋማትን

1.   ጾመ ነነዌ

2.  ዓቢይ ጾም

3.  ደብረ ዘይት

4.  ሆሳዕና

5. ስቕሇት

6.  ትንሳኤ

7.  ርክበ ካህናት

8.  ዕርገት

9. በዓሇ መንፈስ ቅዱስ

እዞ በዓሊትን ኣጽዋማትን እዚኣቶም ኣብ ዓመተ ፳፻፮ ዓ.ም.ግ (2013 – 2014 ዓ.ም.ፈ) በዘንዝስዕባ ዕሇታት ክበዓል እዩ

በዓል/ጾም	ዝውዕለሉ ዕለት  ብግእዝ	ዝውዕለሉ ዕለት ብፈረንጂ
ጾመ ነነዌ	የካቲት ፫	February 10 2014
ዓቢይ ጾም	የካቲት ፲፯	February 24 2014
ደብረ ዘይት	መጋቢት ፲፬	March 23 2014
ሆሳዕና	ሚያዝያ ፭	April 13 2014
ስቕሇት	ሚያዝያ ፲	April 18 2014
ትንሣኤ	ሚያዝያ ፲፪	April 20 2014
ርክበ ካህናት	ግንቦት ፮	May 14 2014
ዕርገት	ግንቦት ፳፩	May 29 2014
በዓሇ መንፈስ ቅዱስ	ሰኔ 1	June 8 2014

---

ኣጽዋማትን በዓላትን ዘመነ ማቴዎስ 2006 (fast and feast) 2013-2014

fast and feast	Date	ኣጽዋማትን በዓላትን
The Nayrouz Feast ( New Year)	September 11	ሐድሽ ዓመት መስከረም 1
The Feast of the Cross	September 27	በዓል መስቀል መስከረም 17
The Holy Nativity Fast	November 25 – January	ጾመ ነብያት ጾመ ልደት ሕዳር 16-ታሕሳስ 28
The Holy Nativity Feast	January 7	በዓል ልደት ታሕሳስ 29
The Circumcision Feast	January 14	ግዝረት ጥሪ 6
The Holy Epiphany	January 19	ጥምቀት ጥሪ 11
Feast of the Wedding of Cana of Galilee	January 21	ቃና ዘገሊላ ጥሪ 13
Presentation of the Lord into the Temple	February 15	ጐይታ ኣብ መበል 40 መዓልቲ ናብ ቤተ መቕድስ ምእታዉ የካቲት 8
Jonah's (Nineveh Fast	February 10	ጾመ ነነዌ የካቲት3-5
Holy Great Fast	February 24	ዓቢይ ጾም የካቲት 17
The Feast of the Cross	March 19	በዓለ መስቀል መጋቢት 10
Annunciation Feast	April 7	ቅዱስ ሊቀ መላእክት ገብርኤል ን ቅ/ድ/ ማርያም ዘበሰረላ መዓልቲ መጋቢት 29
Lazarus Saturday	April 12	ኣልኣዛር ካብ ሞት ዝተንሥኣሉ ሚያዝያ 4
Entry of our Lord into Jerusalem (Hosanna Sunday	April 13	ሆሳዕና ሚያዝያ 5
Holy Pascha	April 14-16	ሕማማት ሚያዝያ 6-8
Covenant Thursday	April 17	ሓሙስ ጽግቦ ስርዓት ሕድሽ ኪዳን ሚያዝያ 9
Good Friday	April 18	ስቅለት ሚያዝያ 10
Glorious Feast of the Resurrection	April 20	ትንሣኤ ሚያዝያ 12
Martyrdom of St. Mark the Evangelist	May 8	ሰማዕትነት ቅዱስ ማርቆስ ሚያዝያ 30
Thomas’ Sunday	April 27	ዳግማይ ትንሣኤ (ቶማስ ትንሣኤኡ ዝኣመነሉ ሚያዝያ 19
The Holy Feast of Ascension	may 29	ዕርገት ግንቦት 21
Entry of the Lord into Egypt	June 1	ክርስቶስ ናብ ግብጺ ዝኣተወሉ ግንቦት 24
The Holy Pentecost Feast	June 8	በዓለ መንፈስ ቅዱስ ሰነ 1
The Apostles' Fast	June 9-july 11	ጾመ ሓዋርያት ሰነ 2- ሓምለ 4
The Apostles' Feast (Martyrdom of St. Peter & St. Paul	July 12	በዓል ሓዋርያት (ቅዱስ ጴጥሮስን ቅዱስ ጳውሎስን ሰማዕትነት ሓምለ 5
St. Mary's Fast	August 7–21	ጾመ ፍልሰታ ነሓሰ 1-15
Transfiguration Feast	August 19	ደብረ ታቦር ነሓሰ 13
Assumption of St. Mary's Body	August 22	በዓል ፍልሰታ ናይ ድንግል ማርያም ነሓሰ 16